Elizabeth Alexeievna sinh ở Karlsruhe, vào ngày 24 tháng 1 năm 1779 (theo lịch cũ là 13 tháng 1), nguyên danh Louise Maria Auguste, vốn là một công chúa của nước Baden thuộc Nhà Zähringen. Bà là con thứ ba trong tổng số bảy người con của Charles Louis của Baden và mẹ là Amalie của Hesse-Darmstadt. Ông của bà là Charles Frederick, Đại vương công của Baden lẫn Louis IX, Lãnh chúa của Hesse-Darmstadt.

Nàng công chúa Louise của xứ Baden lớn lên trong mái ấm của gia đình. Bà gắn bó đặc biệt với người mẹ của mình và liên tục duy trì việc trao đổi thư từ cho đến khi qua đời. Khi mới 12 tưổi, một cuộc sắp xếp hôn nhân diễn ra đã quyết định cuộc đời bà. Nữ hoàng Nga là Ekaterina II đang tìm kiếm người vợ cho đứa cháu cả của bà, tương lai là Sa hoàng Alekxandr I, đã chọn Louise làm vợ. Sau khi nhận được cảm tình gây ấn tượng sâu sắc, Ekaterina II mời Louise và người em gái Frederica đến Nga. Vào mùa thu năm 1792, hai chị em được đưa đến kinh đô Sankt-Peterburg.

Nữ hoàng Ekaterina rất có cảm tình với Louise, tìm được nét đẹp chân thành và tính trung thực từ bà[1]. Sắc đẹp của Louise cũng đã mê hoặc Alekxandr; lúc này Alekxandr còn trẻ và cũng rất đẹp trai. Lúc đầu, Alekxandr còn ngại ngùng với người vợ tương lai của mình (khi ông còn rất trẻ và chưa có kinh nghiệm), ông không biết đối xử với bà như thế nào và làm Louise hiểu nhầm rằng ông không thích bà. Nhưng cuối cùng tình cảm của cặp đôi trẻ chẳng mấy trốc đã nồng nàn. Trong một lá thư mà Louise gửi cho Alekxandr, bà có viết đoạn:"Chàng nói với em là em giữ hạnh phúc của người chung thuỷ... Nếu đúng thì hạnh phúc của chàng là vĩnh viễn. Chàng yêu em thật lòng thì em cũng yêu chàng bằng cả trái tim, đó sẽ là hạnh phúc mà em mong ước. Chàng hãy chắc chắn là em yêu chàng hơn tất cả những gì em có thể nói". Họ đính hôn vào tháng 5 năm 1793.

Sau đó, nàng Công chúa Louise của Baden bắt đầu học tiếng Nga, cải đạo Chính Thống giáo, lấy danh hiệu [Nữ Đại vương công của Nga; Grand Duchess of Russia] theo truyền thống và đổi tên thành Elizabeth Alexeievna. Sau khi tình cảm đã tràn đầy, họ quyết định làm đám cưới vào ngày 28 tháng 9 năm 1793[1] " đó là đám cưới được ví như Cupid và Psyche" [1]. Nữ hoàng Ekaterina viết thư đến Hoàng thân xứ Ligne. Elizabeth lúc này 14 tuổi còn Alekxandr 15 tuổi.